خیانت، به زعم بسیاری از ما دردناک ترین مشکلی است که می تواند در یک ارتباط وجود داشته باشد. شاید بسیاری از ما به دلیل حس مسئولیت، پذیرش بالا و محبت خود با هر مشکلی در زندگی زناشویی خود کنار بیاییم و سعی کنیم سازگار باشیم اما کمتر کسی است که از خیانت بیش از هرچیز دیگری آزرده نشود. شاید برخی خصوصیاتی دارند که گویای احتمال خیانت آنان باشد.
به علاوه سبک زندگی و رویه ای که برخی افراد در زندگی خود پیش گرفته اند نیز در این زمینه مهم است و گاهی از برخی نشانه ها می توان به خیانت پی برد. مهم شیوه رویارویی و حل بحران است. نمی خواهیم نگرانتان کنیم اما بهتر است کمی بیشتر راجع به دلایل و نشانه های خیانت آگاهی کسب کنیم تا بتوانیم از بروز آن پیشگیری کنیم و برای همیشه کانون خانواده را گرم و پرعشق حفظ کنیم. با دکتر روشنک امامزاده، روانشناس در این باره به گفت وگو نشستیم. نیازی نیست نسبت به همه چیز بدبین شوید، کافی است این مطلب را بخوانید.
ذاتا خائن است؟
دو عامل در بحث خیانت زوجین وجود دارد؛ در اولین عامل که فراوانی زیادی هم ندارد و در برخی افراد دیده می شود، فرد به دلیل مشکلات شخصیتی، اخلاقی، جنسی و... به همسر خود خیانت می کند. در واقع این عامل از قبل در وجود فرد هست و فرقی نمی کند که همسر او چه کسی یا شرایط زندگی او چطور باشد، او به هر حال خیانت می کند. در حقیقت چیزی که در لفظ عامیانه گفته می شود که فردی ذاتا خیانتکار است، اشاره به همین موضوع دارد، اما باید گفت هیچ کس ذات بد و خیانتکاری ندارد بلکه اختلالاتی وجود دارد که فرد را به خیانت می کشاند.
شب پای ماهواره و تلگرام است
عامل بعدی به محیط و عوامل پیرامون فرد مربوط می شود. اولین نکته نوع ارتباط فرد با همسر خود است که ممکن است دستخوش مشکلاتی شده باشد. زن و مرد یکدیگر را درک نمی کنند، کمتر با هم صحبت می کنند و درنتیجه روز به روز از هم دور می شوند. این دور شدن در حالی است که همه نیازها همچنان وجود دارد اما تامین نمی شود، بنابراین فرد به دنبال شخص دیگری می گردد تا نیازهای خود را برآورده کند. بسیاری از مراجعانی که با این مشکل مراجعه می کنند عنوان می کنند که با همسر خود صحبت نمی کنند و به کسی نیاز داشته اند که بتوانند با او حرف بزنند. این افراد عنوان می کنند که فرد دیگری توانسته به خوبی آنها را درک کند و دوست داشته باشد.
در این میان ممکن است دوری عاطفی به حدی باشد که ارتباط زناشویی هم قطع شده باشد که مسلما شرایط را بدتر خواهد کرد و میل به افراد دیگر و انگیزه برای ارتباط برقرار کردن بیشتر خواهد شد. در دسته عوامل محیطی موثر در خیانت، گسترده تر شدن ارتباطات هم قرار دارد که شبکه های اجتماعی مختلف و ماهواره و... را دربر می گیرد.
دیدن تصاویر تحریک کننده، جاذبه های جنسی مختلف و... از یک سو باعث تحریک و میل به تنوع می شود و از سوی دیگر فضاهای مجازی که ارتباط با دیگران در آنها به سادگی انجام می شود فضا را برای ارضای تنوع طلبی باز می کند، یعنی در حقیقت ماهواره و شبکه های اجتماعی و ... هم زمینه تحریک را ایجاد کرده و هم فضا را برای ارتباطات غیر از خانواده فراهم می کنند. این عوامل همگی دست به دست هم می دهند تا فرد به سمت خیانت برود.
ادامه زندگی با خیانت یا جدایی؟
متاسفانه به دلیل اینکه جوانان ما مهارت حل مشکلات را نیاموخته اند، سعی می کنند راه حل مشکلات خود را از این و آن بگیرند؛ یعنی از کسانی که خودشان هم مهارت ندارند، بنابراین متاسفانه در این مواقع معمولا خیلی هیجانی عمل می کنند. شاید در ابتدا حتی سعی کنند نشان دهند که مشکل حل شده است اما آثار آن در زندگی وجود دارد. نیش و کنایه های روزمره، به رخ کشیدن دوباره موضوع، بی اعتمادی و ... تا آنجا پیش می رود که تصمیم به جدایی می گیرند؛ گاهی جدایی عاطفی در کسانی که به دلایل مختلف مجبورند با هم بمانند و گاهی هم جدایی قانونی که ثبت می شود، در حالی که به راحتی می شد با رعایت نکته های کوچکی که باعث مشکلات بزرگ می شود، مشکل را حل کرد.
تکلیف اعتماد چه می شود؟
کسی که خیانت دیده معمولا اعتماد خود را تا حد زیادی نسبت به افراد از دست می دهد و به نوعی بدبینی دچار می شود. چنین فردی اگر دوباره هم ازدواج کند، باز هم نسبت به فرد بعدی حس بی اعتمادی دارد و ممکن است به رفتارهای کنترل گرانه افراطی مثل چک کردن های مداوم وسایل شخصی همسر خود روی بیاورد. گفته اند مار گزیده از ریسمان سیاه و سفید می ترسد. به علاوه ممکن است نوعی حس انتقام هم به وجود بیاید، زیرا از طرف هم جنسان همسر خود طرد شده بوده و می خواهد انتقام آن را از تمام افراد هم جنس او بگیرد.
چطور از خیانت پیشگیری کنیم؟
مسلما می توان از خیانت پیشگیری کرد که بخشی از آن به آموزش مهارت های زندگی پیش از ازدواج مربوط است. زن و مرد باید قبل از ازدواج و در کنار آزمایش های مختلف که برای خون و ژنتیک و... انجام می دهند و آموزش جنسی دریافت می کنند، مهارت های ارتباطی را هم آموزش بگیرند. زن و مرد باید بیاموزند که مشکلات خود را حل کنند، نه اینکه آن را رها کرده و به دنبال فرد دیگری بگردند. باید مهارت های همدلی، صحبت کردن، ابراز احساسات و... را آموخت تا زندگی زناشویی موفقی شکل بگیرد. کسانی هم که اختلالات شخصیتی و اخلاقی دارند و به سمت خیانت کشیده می شوند باید حتما تحت درمان روانشناختی قرار گرفته و مشکل خود را حل کنند.
نشانه هایی برای پی بردن به خیانت
پی بردن به خیانت مسلما سخت است زیرا پنهان می شود اما اگر کمی شامه زنانه تان را به کار بیندازید، می توانید بوی خیانت را تشخیص دهید. «ریدرز دایجست» در این مطلب برخی نشانه ها را ذکر کرده که اگرچه همیشه نه، اما گاهی اوقات نشانه خیانت محسوب می شوند. البته تمام این نشانه ها در صورتی برای تشخیص خیانت کاربرد خواهند داشت که جزء ویژگی های شخصیتی همسرتان نباشند، در گذشته چنین رفتارهایی را از او ندیده باشید و بارها تکرار شوند. مسلما با یک بار مشاهده این نشانه ها نمی توان به وجود خیانت پی برد. اما اگر ۳ تا ۴ مورد از این نشانه ها مدام در حال تکرار شدن است با مشاور مشورت کنید.
تاخیر بی علت
مدتی است که همسرتان هر شب دیر به خانه می آید، او معمولا توضیح یک خطی برای این موضوع مطرح می کند و شما را در جریان کارهای خود نمی گذارد. در پاسخ به سوالات شما راجع به دیر آمدن به منزل معمولا پاسخ هایی از این قبیل دریافت خواهید کرد: «کارم طول کشید»، «جلسه داشتم»، «رفتم باشگاه ورزش کنم» و... در چنین شرایطی باید علت اصلی دیر کردن های او را بدانید.
دست به لباس هایم نزن
همسرتان اخیرا از شستن لباس هایش توسط شما جلوگیری می کند؛ او بارها و بارها به شما تاکید می کند که لباس های او را نشویید تا به خشک شویی بسپارد. این می تواند هشداری باشد برای اینکه نشانه های خیانت را می توانید در لباس ها و جیب های او بیابید. شاید رازی در لباس های او وجود دارد که شما هنگام خالی کردن جیب ها متوجه آن می شوید.
قول هایش را فراموش می کند
اگر همسرتان به تازگی دچار فراموشی بیش از حد شده ممکن است اولویت دیگری از زندگی اش سردرآورده باشد. البته نیازی نیست که هر فراموشی را به خیانت ربط دهید، کافی است در این باره صحبت کنید. اگر دلایل او منطقی بود و به یک یا دوبار فراموشی محدود شد موضوع را فراموش کنید. اما کسی که وارد بازی خیانت شده باشد معمولا دلایل بی ربط و متناقض برای فراموشی های هر روزه خود می آورد.
ولخرجی کارت بانکی مخفی
اگر یک کارت بانکی جدید به نام همسرتان پیدا کرد ه اید، هوشیار باشید. اغلب همسران درباره مسائل مالی و برنامه ریزی های خود باهم صحبت می کنند، کارت های بانکی مشخص و احتمالا یک حساب مشترک دارند. ولخرجی های زیاد یا داشتن یک کارت بانکی جدید که مخفی بوده، می تواند یک نشانه برای خیانت باشد.
تلفن همراه؛ شاهراه کشف خیانت
درباره تلفن همراه دو نکته وجود دارد؛ اگر همسرتان بیش از حد تلاش می کند که شما به تلفن همراه او دسترسی نداشته باشید، برای آن رمزهای عجیب و غریب می گذارد که نتوان آن را یافت، گوشی را پنهان می کند یا حتی با خود به دستشویی و حمام می برد، باید نسبت به ارتباطات او تردید کنید. به علاوه در آن سوی قضیه، اگر همسرتان هیچ مقاومتی نسبت به جست وجوی تلفن همراهش توسط شما ندارد و به راحتی اجازه می دهد هر وقت خواستید تمام گوشی او را چک کنید،خیالتان راحت باشد اما اگر سه مورد دیگر از این نکات درباره او صدق می کرد ممکن است پای گوشی دیگری در میان باشد.
دوری از تختخواب مشترک
اگر میل جنسی همسرتان به شکل غیرطبیعی کاهش یافته و دیگر تمایلی به رابطه زناشویی ندارد حتما باید علت آن را جویا شوید. گاهی اوقات این کم شدن میل جنسی می تواند به دلیل استرس، مشکلات زندگی روزمره، وجود مشکلات جنسی و جسمی، کار زیاد و خستگی و... باشد اما گاهی اوقات هم می تواند هشداری مبنی بر خیانت باشد.
آفتاب از کدوم طرف دراومده مهربون شدی؟
اگر همسرتان به طور ناگهانی و در عرض چند هفته تا چندماه، مکررا هدیه های زیاد یا گران قیمتی برای تان می آورد باید نسبت به رفتار او تردید کنید. به یاد داشتن مو به موی مناسبت های تولد، ازدواج، روز زن و... و خرید گل و هدیه های گاه و بیگاه می تواند نشانه ای از احساس گناه درباره یک موضوع و تلاش جهت جبران آن باشد.
دستگاه مشترک موردنظر خاموش است!
اگر تلفن همسرتان ساعات طولانی در طول روز خاموش است، پیام های تان را پاسخ نمی دهد یا دیر پاسخ می دهد باید علت را جویا شوید.
معمولا پاسخ های قانع کننده ای در این باره نمی شنوید و بهانه هایی مثل «وقت نداشتم»، «کار داشتم»، «جلسه بودم» و... در این زمان ها مطرح می شوند. مسلما پاسخ دادن یک پیام حتی در مواقع ضروری بیش از دو دقیقه طول نمی کشد، پس احتمالا موضوع دیگری در میان است.
بذار تو حال خودم باشم
اگر همسرتان در ارتباط با شما یا فرزندان شکاف ایجاد کرده، کمتر در جمع های خانوادگی حضور می یابد، حضور در جمع او را عصبی می کند و... شاید شخص دیگری او را به خود مشغول کرده است. شخصی که دوست دارد بیشتر وقت خود را به او اختصاص دهد، بنابراین وقت کمتری برای خانواده خود خواهد داشت.
