دکتر فربد مفیدی در گفت و گو با ایسنا در مورد حفظ سلامت روان در شرایط بحران گفت: موقعیت‌های بحران مثل جنگ، علاوه بر صدمات جسمی، اثرات روحی متعدد و زیادی بر افراد خواهد داشت. از این رو توجه به آن از نظر اینکه به سلامت جسمانی و داشتن زندگی سالم کمک می‌کند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وی با اشاره به اینکه افراد در مواجهه با پیامدهای جنگ باید مهارت‌هایی را کسب کنند، افزود: قدم اول این است که شرایط روحی خود را انکار نکنیم و بپذیریم که تحت فشار و استرس هستیم و یا حتی ترسیده‌ایم.
مفیدی بیان کرد: موضوع بعدی شبکه حمایت‌های اجتماعی است. در این شرایط حفظ ارتباط و گفت و گو با دوستان، نزدیکان و بستگان بسیار کمک کننده است. اما این ارتباط باید بدون بزرگ نمایی و دامن زدن به شرایط ایجاد شود.
این درمانگر بیان کرد: قدم بعدی این است که روحیه کل خانواده را حفظ کنیم، مخصوصا بزرگترها، تلاش کنند که حتی‌الامکان شرایط نزدیک به عادی را برای اعضا فراهم کرده و عادات و رویه‌های روزمره و عادی خانواده را همچنان حفظ کنند. در این زمینه استفاده از برنامه‌های مفرح، بازی و تماشای فیلم می‌تواند تنش‌ها را کاهش دهد. البته در این مورد هم حفظ تعادل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وی گفت: افراد خانواده باید در شرایط جنگی، فضای روانی درون خانواده را مدیریت کرده و با ایجاد سرگرمی و انجام فعالیت‌های روتین به دنبال تقویت روحیه و تاب آوری افراد باشند.
این متخصص روان شناسی سلامت اظهار کرد: افراد باید بپذیرند که شرایط بحران و جنگ دوران موقتی است و روزی پایان می‌یابد. باید به خودمان یادآوری کنیم که اگر این روزها را سخت بگیریم، اثرات ماندگار و دراز مدتی را برای خود و اعضای خانواده خواهد داشت.
وی ادامه داد: به عنوان مثال اگر والدین آرامش خود را حفظ نکنند و تمام احساسات خود را آشکارا بروز دهند، اثرات آن تا سال‌ها باقی مانده و حل آن کار دشواری خواهد بود. اما اگر تلاش کنند در فضای خانواده جوی آرام حتی به صورت صوری حاکم شود، می‌توانند آرامش خانواده را حفظ کرده تا ترس‌های ایجاد شده به ترس ماندگار تبدیل نشود.
این فعال حوزه توانبخشی تاکید کرد: اگر والدین تلاش کرده شرایط خانواده را به بهترین نحو ممکن مدیریت کنند و نیاز خود را با افراد همسان و دوستان که روحیه مثبت و آرامی دارند در میان بگذارند، باعث افزایش تاب آوری خانواده خواهد شد.
وی افزود: اما اگر تعاملات و گفتگوهایمان با افرادی باشد که می‌ترسند و موضوع را بسیار بزرگتر از چیزی که اتفاق افتاده جلوه می‌دهند، طبیعتا باعث افزایش نگرانی و بدتر شدن حال ما خواهد شد. بنابراین بهتر است با افرادی گفتگو کنیم که روحیه قوی‌تری دارند تا از این طریق بتوانیم اثرات این روحیه و گفت وگو را به سایر افراد خانواده منتقل کنیم.
مفیدی عنوان کرد: طبیعتا در این شرایط سالمندان، کودکان و افرادی که تیپ اضطرابی دارند، آسیب پذیرتر هستند و نباید با آنها به شکل انکار رفتار کرد و واقعیت را به شکل دیگری جلوه داد. بلکه باید اجازه دهیم که این افراد صحبت کرده و از خاطرات خود و دوران سخت زندگی که پشت سر گذاشته‌اند، بگویند.
وی یادآور شد: یکی دیگر از گروه‌های آسیب پذیر شرایط جنگی، افراد با محدودیت، معلولین جسمی و مبتلایان به بیماری‌های مزمن و پزشکی هستند که ترس‌های زیادتری را در این شرایط تجربه می‌کنند، چون فکر می‌کنند که قادر به دفاع از خود نیستند و این نگرانی را دارند که بیماریشان تجدید شود.
وی ادامه داد: بنابراین اینکه پای صحبت آنها بنشینیم و شنونده باشیم و گفتگو را به سمتی هدایت کنیم که دوران سخت خود را بازگو کرده و به آنها این امید را بدهیم که این دوران هم مثل سختی‌های گذشته می‌گذرد، کمک کننده خواهد بود.
این درمانگر گفت: در مورد کودکان می‌توان از طریق بازی و بیان داستان به آنها کمک کرد که احساسات و هیجانات خود را بشناسند و نام گذاری کنند. به عنوان مثال اگر در یک بازی طراحی می‌کنیم که صدای وحشتناک یا متعددی شنیده شده و از کودک که نقش قهرمان داستان را دارد، بخواهیم بگوید این صدا چه بود، چگونه با این صدا کنار آمده و تاب آوری می‌کند، اینها مواردی است که به واسطه آن هیجانات خود را بیان می‌کند. اگر در ادامه یک پایان خوب هم برای آن تعریف کند، می‌تواند به کودک برای کنار آمدن با احساساتش کمک کند.
مفیدی خاطر نشان کرد: نکته مهم این است که توجه به بعد معنوی و آداب و رسوم آن با هر شکلی که به فرد آرامش می‌دهد، در شرایط جنگی بسیار کمک کننده است. اما باید به یاد داشته باشیم که در این شرایط احساسات دیگران را تحقیر نکنیم، ترس آنها را به تمسخر نگیریم و افراد را زیاد نصیحت نکنیم که نباید بترسند. همچنین نباید خودمان را به شکل یک ابرقهرمان نشان دهیم بنابراین پذیرش احساسات خود و دیگران در این شرایط بسیار موثر است.
مفیدی در مورد انتشار اطلاعات و اخبار در دوران جنگ ادامه داد: در مورد پیگیری اخبار نه آنقدر اصرار بیش از حد داشته باشیم که تمام منابع معتبر و غیر معتبر را جستجو کنیم و نه اینکه کاملا بی‌تفاوت باشیم. بلکه لازم است حد تعادل را در توجه به اخبار حفظ کنیم تا حال بهتری داشته باشیم.
